«Με το Τραγούδι του νεκρού αδελφού ταυτίζομαι περισσότερο απ’ ότι με οποιοδήποτε άλλο έργο μου, από κάθε άποψη: μουσική, ανθρώπινη, βιωματική, αγωνιστική και προπαντός Ελληνική»

                                                                                                                                         Μίκης Θεοδωράκης

 

«Ο εμφύλιος πόλεμος είναι συνταρακτικό γεγονός για κάθε ιστορία και όλο το Μεγάλο Θέατρο και η Μεγάλη Τραγωδία ουσιαστικά είναι ενδοοικογενειακές ρήξεις. Όλα τα άλλα ξεχνιούνται. Οι βαθιές πληγές είναι πάντα όταν έρχονται από αδελφική πληγή. Ο Μίκης σημαδεύεται απ τον Αρχαίο Μύθο.

Με το «Τραγούδι του νεκρού αδελφού» δεν γράφει απλώς μια ιστορία για αλληλοσφαγή αδελφών.

Γράφει μια φόρμα Αρχαίας Τραγωδίας.»                                                                              

Κώστας Γεωργουσόπουλος 

 

Γραμμένο το 1961, το «Τραγούδι του νεκρού αδελφού» είναι το μοναδικό θεατρικό έργο του Μίκη Θεοδωράκη, και το οποίο πλαισιώνεται με τα κορυφαία τραγούδια του μεγάλου Έλληνα δημιουργού (Ένα δειλινό, Δυό γιους είχες μανούλα μου –όνειρο-, Τον Παύλο και τον Νικολιό, Στα περβόλια, Απρίλη μου, Κοιμήσου αγγελούδι μου, Προδομένη μου αγάπη κ.α).

Το «Τραγούδι του νεκρού αδελφού» από μουσικής άποψης είναι μια λαϊκή όπερα γραμμένη σε φόρμα αρχαίας τραγωδίας, εμπνευσμένη από τον εμφύλιο αλληλοσπαραγμό.

Το έργο, που διαπνέεται από μια συγκίνηση αρχετυπική –σχεδόν θρησκευτική– είναι ένας ύμνος στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια και στη συλλογική ανάγκη για μνήμη. Ταυτόχρονα, αποτελεί ένα γενναίο κάλεσμα σε εθνική ομοψυχία, σκύβοντας με συγκλονιστική ωριμότητα πάνω στις πληγές του Εμφυλίου, οι οποίες την εποχή που γράφτηκε ήταν ακόμα ανοιχτές.

Η πρώτη παρουσίαση του έργου έγινε το 1962 από τον θίασο του Μάνου Κατράκη, με βασικό ερμηνευτή τον Γρηγόρη Μπιθικώτση στην κορυφαία ίσως στιγμή του.

 

Σε επιστολή του  Μ. Θεοδωράκη προς τον σκηνοθέτη και μαέστρο Χρ. Σάλτα  το καλοκαίρι του 1997  για το ανέβασμα  της παράστασης στο αρχαίο θέατρο του Δίου αναφέρει:

      «Χρήστο χαίρομαι πάρα πολύ που θα παίξετε  το κορυφαίο μου έργο στο αρχαίο θέατρο του Δίου. Ήθελα πάρα πολύ να βρεθώ μαζί σας, αλλά τυγχάνει να έχω την ίδια μέρα πρόβα τζενεράλε το μπαλέτο μου  ο ‘Ζορμπάς’ στο Ηρώδειο.

      Θα ήθελα ακόμα να προσθέσω ότι το όνειρο μας ως Λαμπράκηδες ήταν αυτή η μουσική να φτάσει και να τραγουδηθεί απ’ άκρη σ’ άκρη σ’ ολόκληρη την Ελλάδα.  Σας  εύχομαι κάθε επιτυχία στην αυριανή σας παράσταση»                                                                                                

                                                                                                                                Μίκης Θεοδωράκης